Tilgangur þessa leiðbeiningaskjals er að lýsa þeim reglum sem gilda við teikningu á vegum og öðrum manvirkjum í Samgöngunetinu (Icelandic Road DataBase - IRDB).
Leiðbeiningin er tengd undirferlinu Upplýsingastjórnun um eignir og staðsetningu þeirra innan aðalferlisins Söfnun og Vinnsla upplýsinga um vegi og járnbrautir. - hvað þýðir þetta?
Skilgreiningar á lykilhugtökum sem notuð eru í leiðbeiningarskjalinu.
Þessi kafli lýsir ábyrgð sem tengist verkefninu...
Samgöngunet er einföldun á íslenska vegkerfinu. Til þess að skapa vegnet sem er samræmt allstaðar á landinu, er nauðsynlegt að hafa samræmdar reglur við teikninu á vegnetinu. Þessu reglum verður lýst hér á eftir í eins stuttu máli og hægt er.
Grundvallarreglur
Aðrar reglur
Þessi kafli lýsir þeim reglum sem gilda fyrir vegkerfið í heild sinni
Teiknuð veglína á að vera í miðlínu akbrautar.
Reyna á að lágmarka hliðarsveiflur teiknaðrar veglínu. Tímabundin víkkun á vegi á ekki að taka með í reikningin þegar miðlína er teiknuð. Þetta á t.d við um hluti eins og bílastæði, strætóstopp og framúrakstursakreinar.
| Tegund vegar | Staðsetning miðlínu |
|---|---|
| Einfaldur og venjulegur vegur eða gata | Miðja akbrautar.
|
| Aðskildar akbrautir milli tveggja gatnamóta | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt.
|
| Vegir sem eru aðskildir um meira en 200 m | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt.
|
| Tvöfaldur margra akreina vegur af 2+1 gerð | Miðlína ytri akreinar. Ein lína fyrir hvora átt. |
| Tvöfaldur margra akreina vegur af 2+2 gerð | Miðja akbrautar, ein lína fyrir hvora átt. |
| Margra akreina vegur, t.d. 4-akreina vegur | Miðja akbrautar. Ef fysískt aðskildar akbrautir - ein lína fyrir hvora átt. |
| Hraðbraut, aðflutningsvegur | Miðja akbrautar í hverri átt. Línan fellur ekki alltaf saman við málaða akreinalínu. |
Til að vita hvar línan á að vera staðsett er mikilvægt að skilja hugtökin akrein, vegbraut og akstursbraut. Þessi hugtök eru útskýrð í Mynd 2 hér að neðan.
Frávik frá hefðbundnu ferli á við staðsetningu viðmiðunarlína á vegakafla sem hefur tvær akreinar í aðra átt alla leið og skiptist á að vera ein eða tvær akreinar í hina áttina. Með öðrum orðum, samsetning 2+2 og 2+1 vegar. Til að forðast sveiflur í viðmiðunarlínunni inn og út skal hún staðsett samkvæmt Mynd 3 hér að neðan, þar sem vinstri akrein er viðhaldið.
Annað tilvik frávikshandlingar er ef hægri akreinin er langt inngangsrampa. Í þessu tilfelli skal viðmiðunarlínan halda sig á vinstri akrein og ekki beygja inn á hægri akrein, sjá Mynd 4 og Mynd 5.
Það er mjög algengt að 2+1 vegir við tengingar skipti úr einni akrein í tvær. Í slíkum tilvikum ætti viðmiðunarlínan einnig að hallast út á ytri akrein. Sjá myndina hér að neðan Mynd 6 þar sem inngangsrampur endar og tvær akreinar eru.
Frávikshandlingar geta verið nauðsynlegar fyrir opið svæði þar sem eru sérmerktir stígar, svo sem bílastæði í bílastæðalóti. Í slíkum tilvikum er heimilt að skrá viðmiðunarlinka í opnu svæði. Sjá myndina hér að neðan Mynd 7 fyrir dæmi um veganet í bílastæðasvæði við verslunarmiðstöð.
Samfelluregla fyrir veganet felur í sér að veganet ætti að forðast að skipta á milli einnar og tveggja viðmiðunarlína vegna stuttra truflana í miðdeilingu eða vegamótum. Þegar verið er að sýna vegakafla með aðskildum vegbrautum ætti að forðast endurteknar skiptingar á milli tveggja aðskildra viðmiðunarlína og einnar viðmiðunarlínu þar sem tengd kaflalengd er undir 200 metrum. Þetta kallast samfelluregla. Þegar verið er að ákvarða lengd líkamlegrar aðskilnaðar (t.d. miðdeilingu eða hindrun), ætti ekki að taka mið af truflunum í formi tengivega.
Mynd 8: Tvær aðskildar viðmiðunarlínur eru búnar til fyrir alla veglínu milli hnútanna A og B þar sem brot í líkamlegum aðskilnaði er undir 200 metrum.
Mynd 9: Ef einhver hluti frá A til B eða C til D er lengri en 200 metrar eru tvær aðskildar viðmiðunarlínur búnar til fyrir alla veglínu frá A til D.
Mynd 10: Til að viðhalda samfellu getur málað framúrakstursbann einnig leitt til aðskilinna vegbrauta.
Takmörkunin um 200 metra gildir ekki fyrir brýr samkvæmt samfellureglum. Brú skal alltaf tákna eins og hún birtist, óháð lengd hennar. Ef eru aðskildar vegbrautir á brúnni með líkamlegum hindrun á milli, skal hún tákna með tveimur viðmiðunarlinkum. Ef er aðeins ein vegbraut skal hún tákna með einum viðmiðunarlink.
Mynd 11: Brú skal alltaf tákna eins og hún birtist, óháð lengd hennar. Samfelluregla gildir ekki fyrir brýr.
Myndin hér að neðan sýnir mannvirki þar sem vegbrautir eru líkamlega aðskildar með miðdeilingu frá hringtorgi að T-mótum hægra megin á myndinni. Til hægri við T-mótin er málaður umferðardeilir.
Mynd 12: Dæmi um samfellureglu.
Til að viðhalda samfellu ættu viðmiðunarlinkar að sameinast í hnút aðeins eftir miðdeilingu við umferðardeilara nálægt gangbraut á ystu hægri brún.
Mynd 13: Smáatriði úr myndinni að ofan sem sýnir austurhlutann.
Hnútar skulu aðeins vera staðsettir innan vegnetsins:
Grunnreglan fyrir fjarlægð milli hnúta er að fjarlægðin skal vera yfir 5 metrum. Hnútar skulu vera staðsettir þannig að lengdin (tengillengd í xy-plani) milli tveggja hnúta sé yfir 5 metrum. Þetta gæti leitt til sameiningar tengla í einn hnút ef fjarlægðin er undir 5 metrum.
Undantekning á við fyrir vegamót við gangandi og hjólandi net þar sem fjarlægð niður í 2 metra er ásættanleg. Aldrei er leyfilegt að staðsetja hnúta nær en 2 metra.
Mynd 14: Hnútastaðsetning fyrir stutta tengla.
Stuttu tenglarnir sem eru búnir til við staðsetningu hnúta skulu vera lengri en 5 metrar til að mynda marga hnúta. Ef fjarlægðin er minni en 5 metrar, þá er vegamótið byggt upp með einum hnút.
Við deililínur skulu hnútar staðsettir þar sem málaður deilir (spärrfält) byrjar eða endar.
Mynd 15: Hnútastaðsetning við deililínur.
Þar sem tvær vegbrautir sem táknaðar eru með tveimur aðskildum viðmiðunarlínum sameinast í eina vegbraut, er grunnreglan sú að hnúturinn er staðsettur þar sem málaður deilir (spärrfält) endar.
Mynd 16: Hnúturinn er staðsettur þar sem málaður deilir byrjar/endar.
Hnútur skal vera staðsettur þar sem vegur byrjar eða endar. Þetta getur litið mjög mismunandi út í ýmsum tilfellum, en eftirfarandi dæmi geta veitt leiðbeiningar.
Þar sem vegur endar í snúningssvæði eða öðru stóru opnu svæði, er hnúturinn staðsettur á skurðpunkti viðmiðunarlínu og ytri brún akstursflatar.
Mynd 17: Vegalok í snúningssvæði.
Þar sem vegur endar í snúningslykkju með líkamlegri hindrun í miðju lykkjunnar, ætti viðmiðunarlínan að tákna raunverulega staðsetningu snúningslykkjunnar.
Mynd 18: Vegalok í snúningslykkju.
Fyrir umferðarmót, gatnamót eða hringtorg, skal fylgja grunnreglu lýstri í kafla 5.1 Almennt fyrir veg-, hjóla- og göngunet. Einnig þarf að gera mat í hverju einstöku tilviki til að ákvarða hvernig staðsetja skuli hnúta. Alhæfingarreglur sem lýstar eru í eftirfarandi köflum ná aðeins yfir grundvallaratriði.
Ef óvissa kemur upp varðandi hvernig myndir eigi að vera gerðar, gildir eftirfarandi forgangsröðun:
Þegar nýr vegur er bætt við vegamót þarf að endurskoða öll vegamótin sem heild áður en ákvarðað er hvar hnútar eiga að vera staðsettir.
Hnútur í T-gatnamótum er staðsettur á skurðpunkti viðmiðunarlína.
Mynd 19: Einföld T-gatnamót.
Ef allir innkomandi vegir hafa aðskildar vegbrautir, veitir grunnreglan fjóra hnúta, að því gefnu að lengdir tenglanna fari ekki niður fyrir 5 metra.
Mynd 20: Allir vegir hafa aðskildar vegbrautir.
Ef einn innkomandi vegur hefur aðskildar vegbrautir veitir grunnreglan einn hnút.
Mynd 21: Einn vegur með aðskildar vegbrautir og tveir án.
Ef tveir innkomandi vegir hafa aðskildar vegbrautir veitir grunnreglan tvo hnúta.
Mynd 22: Tveir vegir með aðskildar vegbrautir og einn án.
Í þessu tagi vegamóta er mikilvægt að forðast skarpa vinkla ef hægt er. Myndin hér að neðan sýnir rangt alhæfð vegamót með skörpum vinkli sem gæti skapað vandamál við akstur frá norðri til vesturs.
Mynd 23: Rangt alhæfð vegamót með skörpum vinkli.
Þegar mynd er með lykkju, skal hún alltaf alhæfð með tveimur aðskildum viðmiðunarlínum: ein viðmiðunarlína sem táknar lykkjuna og önnur viðmiðunarlína sem táknar veginn að tengilykkjunni, með hnút til tengingar.
Mynd 24: T-gatnamót með lykkju.
Viðmiðunarlínurnar ættu að endurspegla hvernig mótin eru byggð. Grunnreglan gildir einnig í hallandi T-mótum, þar sem hnútar eru staðsettir á skurðpunkti viðmiðunarlína.
Mynd 25: Hallandi T-mót.
Í flestum tilfellum tengist vegurinn hornrétt, og í slíkum tilfellum ætti hnúturinn að vera staðsettur eins og sýnt er á myndinni hér að neðan.
Mynd 26: Hallandi T-mót með hornrétta tengingu.
Í fjórvegamótum er hnúturinn staðsettur samkvæmt grunnreglu á skurðpunkti viðmiðunarlína.
Mynd 27: Einföld fjórvegamót.
Ef allir innkomandi vegir hafa aðskildar vegbrautir veitir grunnreglan fjóra hnúta, að því gefnu að lengdir tenglanna fari ekki niður fyrir 5 metra.
Mynd 28: Allir innkomandi vegir hafa aðskildar vegbrautir.
Mynd 29: Þrír vegir með aðskildar vegbrautir og einn án.
Mynd 30: Tveir vegir með aðskildar vegbrautir og tveir án. Í þessum tilfellum getur verið erfitt að forðast skarpa vinkla.
Mynd 31: Tveir vegir með aðskildar vegbrautir og tveir án.
Í hallandi fjórvegamótum er hnúturinn staðsettur á skurðpunkti viðmiðunarlína.
Mynd 32: Hallandi fjórvegamót.
Stigskipt fjórvegamót fá einn hnút ef fjarlægðin milli hnúta á skurðpunkti viðmiðunarlína er minni en 5 metrar.
Mynd 33: Stigskipt fjórvegamót með tveimur hnútum.
Mynd 34: Stigskipt fjórvegamót með einum hnúti.
Þegar ný vegur er bætt við vegamót þarf að endurskoða öll vegamótin í heild áður en ákvarðað er hvar hnútar eiga að vera staðsettir.
Í dæminu hér að neðan hefur ný vegur verið tengdur við núverandi vegamót. Í röngu dæmi hefur ekki verið tekið mið af alhæfingu alls vegamótsins, heldur var nýja vegurinn aðeins tengdur. Myndin hér að neðan sýnir rétta alhæfingu.
Mynd 35: Upprunaleg vegamót, rangt tengdur nýr vegur og rétt tengdur nýr vegur.
Hringtorg eru sýnd eins og þau eru hönnuð, venjulega sem hringur. Hnútar eru staðsettir þar sem viðmiðunarlínur tengivega skerast við viðmiðunarlínu hringtorgsins. Smá hringtorg án deilinga sem eru fullkomlega akandi og þar sem hnútarfjarlægð að lágmarki 5 metrar næst ekki eru alltaf alhæfð í einn hnút.
Mynd 36: Hringtorg (5 m gildir fyrir fjarlægð milli hnúta).
Ef deilingar eru til staðar við hringtorg er farið með þær samkvæmt kafla 5.2.6.12 Deilingar í vegamótum.
Við svokallaða "dropa" er hnúturinn staðsettur þar sem strikum merkt svæði eða miðdeiling byrjar eða endar.
Mynd 37: Dropategund vegamót.
Mynd 38: Dæmi um "drop".
Ef líkamleg hindrun er til staðar ættu viðmiðunarlínur ekki að sameinast í einn hnút við lok dropans, heldur að halda áfram með tvær viðmiðunarlínur samkvæmt grunnreglu um myndun vegnetsins.
Mynd 39: Drop með líkamlegri hindrun.
Mynd 40: Dæmi um drop með líkamlegri hindrun.
Grunnreglan er sú að útraks- og innrakstursrampar ættu alltaf að tengjast aðalvegi strax eftir strikað svæði eða rampaefni ef ekki er til strikalína.
Eftirfarandi tilvik fyrir tengingar eru sýnd:
Mynd 41: Innrakstursrampi.
Mynd 42: Útraksrampi.
Eða ef þetta er ekki mögulegt, skal gera horn að aðalvegi án þess að fara yfir miðdeilingu, strikað svæði eða strikalínu, venjulega með um það bil 45 gráðu horni.
Mynd 43: Innrakstursrampi.
Mynd 44: Útraksrampi.
Samtímis inn- og útrakstursrampar (svokallaðir vef akreinar) ættu ekki að vera sýndir með eigin tengli heldur að fylgja grunnreglunni. Ef fjarlægðin milli hnúta er minni en 5 metrar er einn hnútur búinn til í samræmi við grunnregluna.
Mynd 45: Vef akreinar.
Deilingar í formi miðdeilinga eða merkt strikuð svæði leiða til aðskilnaðar tengla samkvæmt eftirfarandi reglum:
1. Fyrir miðdeilingar sem aðskilja umferð með andstæðar áttir, svokallaðar miðdeilingar, þarf að minnsta kosti önnur hlið deilingarinnar að vera lengri en 25 metrar og stysta hliðin að minnsta kosti 10 metrar. Í flestum tilfellum skal einungis taka tillit til varanlegra líkamlegra hindrana og skilveggja. Strikuð merkt svæði geta einnig leitt til aðskilnaðar tengla ef nauðsynlegt er að tengja upplýsingar við ákveðna umferðarrás eða lýsa virkni vegnetsins á staðnum. Strikuð svæði sem uppfylla lengdarmælingar upp á 25 metra og 10 metra, og eru einnig merkt með varanlegum líkamlegum hindrunum eins og vegamerkjum eða stikum, skulu alltaf vera sýnd með aðskildum línum.
Mynd 46: Önnur hlið miðdeilingar er lengri en 25 metrar, stysta hlið er lengri en 10 metrar. Miðdeilingin aðskilur umferð með andstæðar áttir.
Mynd 47: Önnur hlið miðdeilingar er lengri en 25 metrar, stysta hlið er styttri en 10 metrar. Miðdeilingin aðskilur umferð með andstæðar áttir.
2. Miðdeilingar sem aðskilja umferð í sömu átt, svokallaðar stefnumiðaðar miðdeilingar, skulu leiða til aðskildra tengla. Sjá myndirnar hér að neðan.
Mynd 48: Stefnumiðaðar miðdeilingar.
Mynd 49: Stefnumiðaðar miðdeilingar.
Mynd 50: Stefnumiðuð miðdeiling skapar aðskilda tengla til vinstri og hægri. Miðdeiling í miðjunni er of þröng til að skipta tenglinum.
Mynd 51: Allar miðdeilingar í vegamótum uppfylla kröfur um aðskilnað tengla.
Til að tengja umferðarreglur eða innviðagögn við rétta viðmiðunarlínu ætti einnig að aðgreina strikuð merkt svæði sem aðskilja umferð í sömu átt með aðskildum tenglum.
Mynd 52: Strikuð stefnumiðuð deiling. Umferðarreglan „Víkja“ gildir fyrir hægri umferðarstefnu, sem leiðir til aðskilins tengils fyrir hana.
Mynd 53: Hringtorg með mismunandi gerðir deilinga.
Toppólógía hefur forgang fram yfir rúmfræði. Einföld og rétt toppólógísk framsetning ætti að hafa forgang fram yfir nákvæma rúmfræðilega framsetningu. Þetta er sérstaklega mikilvægt í vegamótum þar sem vegir með aðskildar akstursbrautir mætast. Til að ná einfaldri og réttri framsetningu á toppólógíu, án óþarfa hnúta og tengla, er oft hunsuð krafa um rúmfræðilega lögun og stundum einnig staðfræðilega nákvæmni innan vegamótasvæðisins. Annars er hætta á óásættanlegum breytingum á myndun vegnetsins eftir því hver býr til netið ef rúmfræðileg nákvæmni er sett í forgang.
Í flóknum vegamótum geta margir viðmiðunartenglar mætt. Þá er mikilvægt að tryggja fyrst að allir toppólógískir tengingar séu rétt framsettir, þ.e. að allar tengingarmöguleikar séu sýndir. Viðeigandi vinnuferli getur verið sem hér segir:
Mynd 54: Dæmi um flókið vegamót.
Við viðsnúningsstaði þar sem miðeyja er ekki lokuð með hindrun eða öðrum fyrirstöðum skal alltaf bæta við kross tengli.
Mynd 55: Tvær mismunandi gerðir af viðsnúningsstöðum þar sem kross tenglar ættu að vera settir.
Kross tengillinn verður að vera lagaður að hreyfingum ökutækja á staðnum. Hér að neðan er dæmi þar sem hindranir loka hluta af svæðinu á milli vegbrauta.
Mynd 56: Dæmi um viðsnúningsstað þar sem tengill milli vegbrauta verður að vera lagaður að hreyfingum ökutækja.
Rúmfræði ferjuleiðar skal vera sýnd sem lína milli bryggjanna. Línan ætti að fylgja líklegri leið ferjunnar. Mynd 57.
Ferjuleiðir til erlendra landa eru sýndar á svipaðan hátt, en með hnút sem er staðsettur á opnu vatni. Hnúturinn er staðsettur við landamæri á leiðinni að áfangastaðnum. Mynd 58.
Þessi kafli lýsir alhæfingarreglum sem gilda bæði fyrir gangandi og hjólreiðanetwork þar sem gögnin „Vegakerfisnet“ hafa gildi fyrir gangandi eða hjólreiðanetwork. Alhæfingarreglurnar ættu að leiðbeina við sköpun gangandi og hjólreiðanetworks í IRDB.
Grunnreglan er að viðmiðunarlínan skal tákna miðlínu hjólreiðastígs eða gangstéttar, eða miðlínu hjólreiðastígakafla. Mynd 59.
Myndirnar hér að neðan lýsa ýmsum dæmigerðum tilfellum þar sem viðmiðunarlína fyrir gangandi og hjólreiðanetworks ætti að vera skráð. Umferðarskilti fyrir gangandi og hjólreiðanetworks geta verið leiðbeinandi. Mynd 60.
1. Vegur án sérstaks svæðis fyrir gangandi og hjólreiðamenn – engin viðmiðunarlína fyrir gangandi eða hjólreiðanetwork í IRDB.
2. Vegur með gangstétt meðfram honum – viðmiðunarlína fyrir gangandi network í IRDB (ein viðmiðunarlína fyrir hvora hlið í þessu tilviki).
3. Vegur með sameiginlegum akstursstíg fyrir gangandi og hjólreiðamenn meðfram honum – viðmiðunarlína fyrir hjólreiðanetwork í IRDB (ein viðmiðunarlína fyrir hvora hlið í þessu tilviki).
Mynd 61.
4. Vegur með stíg fyrir gangandi og hjólreiðamenn sem er skipt með merkingum, deilingum eða svipuðum í hluta fyrir gangandi og hluta fyrir hjólreiðamenn – viðmiðunarlína fyrir hjólreiðanetwork í IRDB.
5. Vegur með stíg fyrir gangandi og merkingar fyrir hjólreiðabrautir á vegi – viðmiðunarlína bæði fyrir hjólreiða- og gangandi network í IRDB.
6. Vegur með stíg fyrir gangandi og hjólreiðamenn aðskilinn með líkamlegri hindrun – viðmiðunarlína bæði fyrir hjólreiða- og gangandi network í IRDB. (Hvíldarstaðir ættu ekki að leiða til aðskilnaðar gangandi og hjólreiðanetworks). Mynd 62.
Mynd 63 sýnir dæmi um dæmigerð tilfelli 4 og 5 eins og þau eru skráð hér að ofan.
Mynd 64 sýnir dæmi þar sem gangandi og hjólreiðastígur ætti að vera aðskilinn með tveimur viðmiðunarlínum vegna líkamlegrar hindrunar (dæmigerð tilfelli 6).
Þverlæg breyting á viðmiðunarlínu skal vera lágmörkuð. Þess vegna ætti ekki að taka tillit til tímabundinna breikkana á stígum fyrir gangandi og hjólreiðar eða hjólreiðabrautum. Þegar gangandi og hjólreiðanetworks deila sama svæði en eru mjög mismunandi í byggingu, lit og/eða efni fyrir hvern umferðarflokk, skal sýna þau með aðskildum viðmiðunarlínum.
Stígar fyrir gangandi og hjólreiðar í opnum svæðum eins og torgum, bílastæðum og sameiginlegum umferðarsvæðum skulu vera táknaðir með einni eða fleiri viðmiðunarlínum sem sýna helstu leiðir sem notendur fara yfir svæðið. Ef networkin skerast ætti að tengja þau með hnút. Mynd 65.
Rúmfræðilínur fyrir gangstéttir, hjólreiðabrautir og hjólreiðastíga ættu ekki að fara yfir vegnetslínuna aftur og aftur vegna þess að önnur línan hefur minni nákvæmni í stafrænni myndgerð en hin. Einnig er mikilvægt að tryggja að gangandi og hjólreiðanetworkin haldist á réttri hlið viðmiðunarlínu vegnetsins. Fjarlægðin milli networkanna, þegar þau liggja samsíða, ætti að hafa skynsamlegt hlutfall við breidd vegs hverrar rúmfræðilínu.
Rúmfræði fyrir lóðréttan hluta sem lyfta táknar er ekki hægt að meðhöndla í IRDB. Þess vegna er nauðsynlegt að sætta sig við að láta hlutan halla lítillega þannig að flatarmál hnitanna við neðri og efri stöðu lyftunnar séu um það bil einum metra frá hvort öðru.
Gangbrautir og hjólreiðapass sem liggja hlið við hlið ættu að hafa sameiginlega viðmiðunarlínu. Mynd 66.
Í flóknum vegamótum getur verið nauðsynlegt að forgangsraða einfaldleika toppólógíu fram yfir staðfræðilega nákvæmni og form. Þetta þýðir að til að hafa sem fæsta hnúta í vegamótunum gæti viðmiðunarlínan á vegamótasvæðinu víkið frá fyrirhugaðri akstursbraut eða hjólreiðabraut sem hún ætti að tákna.
Leitað er eftir samfellu fyrir viðmiðunarlínuna. Þetta þýðir til dæmis að hjólreiðabraut eða gangstétt sem endar tímabundið við vegamót ætti samt að vera sýnd samfellt í gegnum vegamótin, framhjá strætóstöð eða yfir innkeyrslu. Sama gildir um gangstéttir þar sem gangandi network heldur áfram yfir vegamót, jafnvel þótt merkt gangbraut sé ekki til staðar. Mynd 67.
Samkvæmt samfellureglunni heldur hjólreiðabrautin áfram yfir innkeyrslu jafnvel þótt hjólreiðabrautarmerkingar hverfi tímabundið. Sama gildir um gangstéttir þar sem gangandi network heldur áfram yfir innkeyrslu jafnvel þótt gangstétt vanti. Hjólreiðastígar og hjólreiðabrautir eru sýndar með samfellu ef þær birtast aftur innan 20 metra. Gangstéttir og göngustígar eru sýndir með samfellu ef þær birtast aftur innan 50 metra. Mynd 68.
Rétt eins og í vegakerfinu ættu hnútar aðeins að vera staðsettir á eftirfarandi stöðum innan gangandi og hjólreiðanetworks:
Mismunurinn er sá að hnútar eru staðsettir þannig að lengd (í xy-plani) milli tveggja hnúta falli ekki niður fyrir 2 metra. Undantekning er fyrir lyftur þar sem 1 metri er ásættanlegur. Þetta getur leitt til þess að tenglar sameinast stundum í einn hnút. Í vegakerfinu má fjarlægðin ekki falla niður fyrir 5 metra. Mynd 69.
1. Myndin hér að ofan sýnir hvernig hjólreiðastígur tengist vegakerfinu þegar fjarlægðin frá hornréttum tengipunkti er meiri en 2 metrar til næsta hnúts í vegakerfinu. Ef tenging gangandi eða hjólreiðanetworks er innan 2 metra frá núverandi hnúti í núverandi networki ætti að tengjast við núverandi hnút.
2. Myndin sýnir einnig hvernig gangbraut með viðliggjandi hjólreiðapassi tengist gangstéttum og vegakerfinu með hnútum.
3. Jafnvægismót milli gangandi, hjólreiða og vegkerfis ættu að vera merkt með hnútum. Myndin sýnir hvernig gangstéttir tengjast með hnútum við hjólreiða og vegakerfi.
Mynd 70.
Þessi kafli lýsir grunnreglum fyrir hvernig göngu- og hjólanet ætti að vera tengt við vegakerfið. Einnig er mikilvægt að tengja göngu- og hjólanetið við vegakerfið á þeim stöðum þar sem notendur gætu valið að halda ferð sinni áfram á vegakerfinu, þótt göngu- og hjólanetið tengist ekki tæknilega vegakerfinu heldur liggi samsíða því. Mynd 71.
Göngu- og hjólanet ætti alltaf að vera tengt við vegakerfið á beygjusvæðum. Ef tengingin er styttri en 2 metrar ættu netin að sameinast í sama hnúti. Þetta má gera á þrjá vegu:
Hvert staðfang ætti að vera hægt að varpa hornrétt og hafa greiða leið að einhverjum hluta vegakerfisins í mest 5 metra fjarlægð. Mynd 74.
Staðfangspunktar 1, 3, 5 og 7 ættu að hafa viðmiðunarlink frá samfellda göngustígnum að dyrum (staðfangspunktinum) þar sem fjarlægðin út að stígnum er meiri en 5 metrar. Staðfangspunktar 2, 4 og 8 ættu ekki að hafa viðmiðunarlink frá samfellda göngustígnum að dyrum (staðfangspunktinum) þar sem fjarlægðin út að stígnum er minni en 5 metrar. Staðfangspunktur 6 ætti að hafa viðmiðunarlink frá samfellda göngustígnum að dyrum (staðfangspunktinum) þar sem girðing hindrar greiða leið beint að stígnum, sem veldur lengra viðkomu en 5 metrar.
Ef veg-, göngu- og hjólanet eru ekki tengd, getur leiðarskipulag orðið mjög ruglingslegt fyrir hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur, sem gæti leitt til þess að þeir taki mörg kílómetra krók til að komast yfir á hina hlið götunnar.
Til að auðvelda leiðarskipulag fyrir hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur er nauðsynlegt að tengja vegakerfið við göngu- og hjólanetið þar sem við á. Það ætti alltaf að vera hnútur þegar viðmiðunarlinkar göngu-, hjóla- og vegakerfa skerast á sama plani, sem veitir hjólreiðamönnum og gangandi vegfarendum aðgang að vegakerfinu. Ef aðgangur er ekki leyfður fyrir eina eða fleiri tegundir farartækja eða vegfarenda, ætti að velja viðeigandi eiginleika til að hindra ferðir.
Einnig er nauðsynlegt að tengja göngu- og hjólanetið við vegakerfið á þeim stöðum þar sem notendur gætu valið að halda ferð sinni áfram á vegakerfinu, þótt göngu- og hjólaleiðin tengist ekki tæknilega vegakerfinu heldur liggi samsíða því. Annars verður leiðarskipulag fyrir hjólreiðamenn og gangandi vegfarendur óraunhæft.
Við stafræna útfærslu á göngu- og hjólaneti er stundum nauðsynlegt að innihalda ákveðna vegi sem ekki eru skyldubundnir fyrir vegakerfið en verða nauðsynlegir til að ná leiðarhæfu göngu- og hjólaneti. Þetta eru í flestum tilfellum litlir einkavegir og bílastæðasvæði. Til dæmis má nefna bílastæði sem enn hefur ekki verið skráð í vegakerfið, sem þarf til að leyfa aðgang frá tengdu göngu- og hjólaleiðinni að götunni. Leiðarskiptir fylgir aðeins vegum með skráðum viðmiðunarlinkum og tekur ákvarðanir við hnúta, en þekkir ekki tengingar sem eru til staðar í raun ef stafræn samsvörun vantar í gagnagrunninn. Mynd 75.
Vegir innan bílastæðasvæða eru hluti af vegakerfinu og verða að vera til staðar til að tengja göngu- og hjólanetið við restina af netinu. Mynd 76.
Sveitavegur er hönnunarform sem miðar að því að bæta aðstæður fyrir óvarða vegfarendur. Hugtakið „Bygdeväg“ er notað samheiti yfir „Bymiljöväg,“ sérstaklega í sveitarfélagsáætlun. Hönnunin getur verið mismunandi, en grunn hugmyndin er að vegurinn sé mjókkaður með máluðum kantalínum. Mynd 77.
Eins og er, er engin tegund göngu- og hjólastígs skráð þar sem sveitavegur er. Þar sem ökutækjum er heimilt að aka á hliðum vegarins, er hann ekki talinn göngu- og hjólastígur, hjólarein eða hjólastígur samkvæmt þeirri skilgreiningu sem hingað til hefur verið notuð.
Eiginleiki sem nær yfir heilan hluta ætti alltaf að vera lýst frá hnúti til hnúts. Umfangi ætti að teikna alla leið að hnútinum til að forðast að búa til eyður. Í dæminu hér að neðan ætti slitlagið að vera skilgreint með gildinu möl alla leið að malbikuðum hluta. Sjá Mynd 78 hér að neðan.
Þessi kafli fjallar um breytingar á vegakerfinu. Mismunandi nálganir á breytingum á vegakerfinu eru kynntar í næstu köflum.
Þegar nýir hlutir eru búnir til í IRDB er það grundvallaratriði að raunveruleikinn hafi breyst. Nýr hlutur hefur bæst við og verður einnig að vera skráður í IRDB. Nýr hlutur getur verið nýr viðmiðunarlinkur eða nýr hnútur.
Þegar hlutur í IRDB er leiðréttur, er það gert af einum af eftirfarandi ástæðum:
Leiðréttingar eru venjulega endanlegar og ekki hægt að endurheimta eftir að þær hafa verið framkvæmdar. Leiðrétting býr ekki til skrá yfir „fyrir og eftir“ þar sem engin saga er sköpuð.
Viðmiðunarlinkur hefur toppólógíu, sem inniheldur upplýsingar um hnútana sem hann tengist við. Viðmiðunarlinkurinn hefur einnig rúmfræði sem lýsir lögun hans. Sérhver viðmiðunarlinkur hefur rúmfræði sem ákvarðar einnig lengd hans.
Þegar raunveruleikinn breytist þarf samsvarandi hlutur í IRDB einnig að breytast. Breyting býr til sögu með því að vista hvernig það leit út fyrir og eftir breytinguna í gagnagrunninum. Andstætt leiðréttingum skapar breytingar sögu.
Dæmi um breytingar á vegakerfinu:
Í öllum ofangreindum dæmum er hægt að sjá hvernig það var fyrir breytinguna og hvernig það varð eftir breytinguna með því að nota mismunandi athugunardaga.
Þegar hlutir hætta að vera til eða eru ekki lengur gildandi í raunveruleikanum er hægt að loka þeim í IRDB. Aðgerð þessi er í grundvallaratriðum breyting og er framkvæmd með því að setja loka dagsetningu fyrir hlutinn. Með því að nota athugunardagsetningu fyrir lokun er hægt að sjá hlutinn eins og hann leit út þá. Eftir loka dagsetninguna er hluturinn ekki lengur sýnilegur. Þannig skapar lokun sögu.
Hlutir sem hægt er að loka í IRDB eru hluti viðmiðunarlinks eða allur viðmiðunarlinkurinn. Í raun er það hlutar viðmiðunarlinka sem eru lokaðir. Þegar öllum hlutum viðmiðunarlinks er lokað er viðmiðunarlinkurinn óbeint lokaður.
Þegar loka á vegakerfi sem hefur vegnúmer, verður eiginleikinn „Vegnúmer“ einnig að loka. Vegnúmerið er samfelldur eiginleiki, nema fyrir aðkomuvegi sem tengjast ekki þjóðvegi. Með öðrum orðum, vegnúmer ættu ekki að vera á aðkomuvegum sem tengjast ekki þjóðvegi.
Þegar framkvæmdar eru rúmfræðilegar leiðréttingar, skal ekki loka gamla hlutanum og búa til nýjan, nákvæmari samhliða gamla. Þetta er algeng mistök sem þarf að forðast í lengstu lög. Hugsaðu það þannig: Þegar horft er á leiðréttan veg, viltu ekki sjá gömlu, ranga rúmfræðina fyrir ákveðna dagsetningu. Með því að framkvæma leiðréttingu í stað lokunar verður það nákvæmt.
Eyðing merkir að hlutur mun ekki lengur vera til í IRDB. Ekki er hægt að skoða hann sögulega. Þess vegna þarf að beita eyðingu af fyllsta varúð. Vegakaflar, í grunninn, ættu ekki að vera eyddir nema í augljósum tilfellum eins og þegar mistök hafa verið gerð og skráður er járnbrautarspölur í stað vegar. Sérfræðingar IRDB verða alltaf að vera ráðfærðir. Almennt ætti frekar að loka vegaköflum. Eyðing er í grunninn leiðrétting og skilur ekki eftir sig sögu.
Viðmiðunarlink má aðeins eyða ef ljóst er að hann hefði aldrei átt að vera til á neinu stigi. Dæmi um slíkt er vegkafli sem er til staðar í gagnagrunninum fyrir mistök en hefur aldrei verið til í raunveruleikanum.
Hlutir sem tæknilega má eyða í IRDB eru:
Viðmiðunarlinkar ættu að hafa stefnu, en ekki er krafa um að þeir séu skráðir í ákveðna stefnu. Í IRDB er æskilegt að geyma viðmiðunarlinka fyrst og fremst miðað við áætlaða akstursstefnu, eins og áætlaða stefnu fyrir að- og fráreinir. Fyrir blindgötur er stefna linksins frá gatnamótum að enda vegarins.
Í öðru lagi ættu stefnur viðmiðunarlinka að fylgja stefnur vegnúmera eða götuheita. Ef engar þessara leiðbeininga eru til staðar, ættu stefnur viðmiðunarlinka að vera frá suðri til norðurs og frá vestri til austurs.
Aldrei skal breyta stefnu á núverandi viðmiðunarlinkum.
Samráð milli vegstjóra skal alltaf eiga sér stað þegar breytingar á neti eins vegstjóra hafa áhrif á net annars vegstjóra, svo sem þegar hnútur við tengingu neta verður fyrir áhrifum eða þegar umfang eiginleika fer yfir sveitarfélagamörk. Samráðið skal skjalfest við afhendingu gagna til IRDB.
Fyrir ítarlegar lýsingar á eiginleikum, uppbyggingu, gæðaþörfum og reglum fyrir söfnun gagna fyrir hverja eiginleikategund, sjá tilheyrandi Vörulýsingu gagna (DPS). Upplýsingar um samþykkt eiginleikagildi fyrir eiginleika er hægt að finna beint í vörulýsingum gagna eða í gegnum Lastkajen, sem er þjónusta Samgöngustofu Svíþjóðar til yfirlits yfir alla eiginleika. Nauðsynlegt er að hafa notandaaðgang fyrir Lastkajen. Til að fá aðgang að eiginleikum tiltekins eiginleika með tengdri kóðun í listanum, veldu „Sýna gagnaflokk.“
Þegar nýir eiginleikar eru búnir til í IRDB er það grundvallaratriði að raunveruleikinn hafi breyst. Nýr eiginleiki hefur verið kynntur og þarf að vera skráður í IRDB.
Þegar hlutur í IRDB er leiðréttur, er það vegna villna í hlutnum. Dæmi: Eiginleiki hefur eitt eða fleiri rangar eiginleikagildi. Eðlilegt einkenni leiðréttingar er að enginn tímarammi sýnir „fyrir og eftir.“ Leiðrétting sýnir ekki mynd af hlutnum á einum sérstökum degi og aðra á öðrum degi, þ.e. engin saga er sköpuð.
Þegar raunveruleikinn breytist ætti samsvarandi hlutur í IRDB einnig að breytast. Við breytingu er myndin eins og hún birtist fyrir breytingu vistuð. Breyting býr til sögu.
Þegar hlutir hætta að vera til eða verða óvirkir í raunveruleikanum, er hægt að loka þeim í IRDB. Aðgerðin er í grundvallaratriðum breyting og er framkvæmd með því að setja loka dagsetningu á hlutinn. Með því að nota skoðunardagsetningu fyrir lokun er hægt að sjá hlutinn eins og hann birtist þá. Á skoðunardagsetningu eftir lokadagsetningu sést hluturinn ekki lengur. Þannig skapar lokun sögu.
Eyðing merkir að hlutur mun ekki lengur vera til í IRDB. Ekki er einu sinni hægt að skoða hlutinn sögulega. Því þarf að beita eyðingu með fyllsta varúð. Sérfræðingar IRDB þurfa alltaf að vera ráðfærðir. Fyrir eiginleika ætti frekar að loka þeim en að eyða þeim. Aðeins þegar augljóst er að eiginleikinn hafi aldrei verið til er hægt að fjarlægja hann. Eyðing er í grundvallaratriðum leiðrétting og skilur því ekki eftir sig sögu.
Söguleg gögn gera kleift að skoða vegakerfið á hvaða tímapunkti sem er og hvaða eiginleikar voru gildandi á þeim tíma. Sögulegu gögnin eru meðal annars notuð til að rannsaka:
Saga í IRDB er sköpuð með því að öll gögn hafa sinn eigin tímavídd. Upphafsdagsetning gefur til kynna dagsetningu frá og með sem vegarkaflinn sem viðmiðunarlinkshluturinn táknar er opinn fyrir umferð. Upphafsdagsetning vísar til "frá og með" dagsetningu.
Forðist að skrá upphafsdagsetningu sem er of langt aftur í tímann, þar sem margar framtíðartímarásar gætu þurft að aðlaga. Almenn þumalputtaregla er að skrá ekki meira en eitt ár aftur í tímann. Þegar verið er að afhenda eiginleika eldri en eitt ár, ætti að nota skáldaða dagsetningu nema annað hafi verið samþykkt.
Fyrir viðmiðunarlinkshluta sem teknir eru úr umferð er settur endadagur. Þetta er nefnt að loka viðmiðunarlinkshlutanum. Þegar öllum hlutum viðmiðunarlinks er lokað telst viðmiðunarlinkurinn vera lokaður.
Fyrir alla skráða viðmiðunarlinkshluta er bæði upphafsdagur og endadagur tilgreindur. Milli þessara dagsetninga er viðmiðunarlinkshlutinn gildur, með öðrum orðum - opinn fyrir umferð.
Söguleg gögn eru til staðar í gagnagrunninum og voru áður gild en eru það ekki lengur. Upplýsingarnar eru áfram í gagnagrunninum en hafa endadag sem er liðinn, og þær birtast ef maður skiptir yfir í fyrri skoðunardag.
Mismunandi gildistímar vegarkafla þýða að gögn sýna hvernig vegakerfið leit út á hvaða skoðunardegi sem er valinn. Sama kerfi er notað þegar maður vill setja inn upplýsingar um vegakerfi eða eiginleika sem enn hafa ekki verið opnaðir fyrir umferð, þ.e. upphafsdagsetningin hefur ekki enn komið.
Ef nákvæm dagsetning er ekki þekkt má tilgreina skálda dagsetningu. Skálda dagsetning ætti að vera annað hvort 1. janúar eða 1. júlí fyrir það hálfár sem skráningin var gerð.
Dagsetning verður alltaf að vera tilgreind.
Það er mikilvægt að allar eiginleikategundir séu tiltækar við breytingar á vegakerfinu. Ástæðan er sú að oft þarf að bæta við eiginleikum vegna breytinga á vegakerfinu.
Við breytingar og leiðréttingar á vegakerfinu kemur oft upp sú staða að gömlu tengingarnar eru „eftir“ án tengingar, þ.e. þær skortir tengingu við breyttan veg. Þetta verður þá að laga! Athugaðu vandlega að allir tengivegir séu meðtaldir. Öfugt, vegir sem eru ekki lengur tengdir verða að vera lokaðir yfir ákveðið svæði.
Forðastu að endurgera alhæfingar nema það sé algerlega nauðsynlegt, nema þær séu afleiðing endurbyggingar. Margir vankantar koma fram vegna slíkra aðgerða, vankantar sem oft tengjast tengingu eiginleika við veginn. Ef leiðrétting þarf engu að síður að vera gerð, ætti hún fyrst og fremst að vera framkvæmd með leiðréttingu. Í þeim tilfellum þar sem leiðrétting veldur mjög miklum vandamálum, er hægt að velja breytingu í staðinn (búa til nýtt og loka). Mundu að bæta við eiginleikum á þeim svæðum þar sem nýir viðmiðunarlinkar eru bættir við.
Hér fylgja dæmi um algeng tilvik við uppfærslu á vegakerfinu.
Skilyrði: Rúmfræði viðmiðunarlinks þarf að bæta.
Kröfur: Verkið verður að vera unnið sem leiðrétting.
Lausn: Leiðrétting er gerð á núverandi rúmfræði viðmiðunarlinksins. Þetta felur í sér eitt af eftirfarandi:
Athugið að núverandi eiginleikar haldast óbreyttir með þessari aðgerð, og umfang eiginleikanna verður aðeins lítillega fyrir áhrifum, að því gefnu að leiðréttingin sé ekki umfangsmikil.
Reglur sem ber að hafa í huga:
Skilyrði: Bæði þessi tilvik eru fjallað um í kröfum og lausn hér að neðan:
Kröfur: Byrjaðu á því að athuga hvort uppfærslan ætti að vera framkvæmd sem leiðrétting eða sem breyting; sjá texta hér að neðan.
Í ofangreindum myndum ætti uppfærslan í IRDB að vera gerð annaðhvort sem leiðrétting eða sem breyting, eftir nokkrum þáttum:
Breyting
Ef fjórvegamótin hafa verið endurbyggð og nú eru þau breytt miðað við fyrri birtingu þeirra í IRDB, þá ætti að geyma fyrri birtinguna sem sögu. Því ætti að loka núverandi viðmiðunarlinkshlut fyrir viðkomandi hluta, og bæta við nýjum viðmiðunarlinkum fyrir viðkomandi hluta.
Leiðrétting
Ef það kemur í ljós að fjórvegamótin eru röng í IRDB og hefðu aldrei átt að vera skráð á þann hátt, ætti að leiðrétta þau með leiðréttingu.
Leiðrétting á þennan hátt gerir ráð fyrir að viðmiðunarlinkurinn sem breytt er samanstandi af tveimur viðmiðunarlinkum sem mætast við fjórvegamótin. Ef einn viðmiðunarlinkur liggur í gegnum fjórvegamótin, getur aðgerðin ekki verið framkvæmd sem leiðrétting heldur krefst lokunar á núverandi hlutum og bætingar á nýju vegakerfi. Þá er aðgerðin framkvæmd sem breyting.
Framkvæmd leiðréttingar
Leiðrétting er gerð á núverandi rúmfræði viðmiðunarlinks sem mætir fjórvegamótunum, sem er norður-suður stefna á myndinni. Þetta felur í sér eitt af eftirfarandi:
Skilyrði: Breyting hefur verið gerð á vegarkafla, t.d. endurbygging veglínu, tilkoma mislægra gatnamóta og hringtorga, uppsetning miðjuhindrana, breytt í tvöfalda akbraut, o.s.frv.
Kröfur: Sagan í IRDB verður að vera varðveitt, þ.e. það á að vera hægt að sjá hvernig vegakerfið og eiginleikar þess litu út bæði fyrir og eftir breytinguna.
Dæmi: Vegurinn hefur verið endurbyggður og beygja hefur verið sléttuð út. Myndirnar hér að neðan sýna hvernig vegurinn leit út fyrir endurbyggingu og hvernig hann varð eftir hana. Í slíkri breytingu á vegarkafla eru bæði aðstæðurnar fyrir og eftir endurbygginguna vistaðar í IRDB gagnagrunninum.
A–B er hluti af upprunalegum viðmiðunarlinki.
B–C (strikalína) er lokaður hluti upprunalegs viðmiðunarlinks.
C–D er hluti af upprunalegum viðmiðunarlinki.
B–C (þykk lína) er nýr viðmiðunarlinkur.
ATHUGIÐ: Nýr viðmiðunarlinkur má EKKI byrja á A og ná alla leið til D! Upprunalegi viðmiðunarlinkurinn verður að halda sér og virka á köflunum A–B og C–D eins og áður.
Lausn:
Bætið við viðmiðunarlinkum hringtorgsins (hringurinn á myndinni hér að ofan). Tengið það við núverandi (fyrri) IRDB veg. Loka fyrri vegi á köflum sem eru ekki lengur í umferð, eins og hlutar sem lágu í gegnum nýsmíðaða hringtorgið (strikalínur á myndinni hér að ofan).
Ef núverandi akbraut heldur sér á sama stað og áður, eru núverandi viðmiðunarlinkar varðveittir meðfram þeirri akbraut, og nýir viðmiðunarlinkar bættir við nýju akbrautina. Oft þarf að færa viðmiðunarlinkinn, og þá þarf að bæta við nýjum viðmiðunarlinkum í báðar áttir; annars verður sagan misvísandi. Í umfangsmiklum endurbyggingum þar sem tvær alveg nýjar akbrautir eru lagðar, er gamla viðmiðunarlinknum lokað, og nýir viðmiðunarlinkar bættir við fyrir báðar akbrautir.
Notið eiginleikana sem verða að vera skráðir samtímis vegakerfinu á nýja hlutanum. Sumir þessara eiginleika má taka frá gamla vegarkaflanum, en margir þurfa að vera safnaðir að nýju. Afhending verður að vera framkvæmd fyrir alla eiginleika sem birgir ber ábyrgð á.
Reglur: Aðgerðin er framkvæmd sem breyting. Ekki má leiðrétta núverandi viðmiðunarlinka í IRDB heldur skulu þeir halda sér í upprunalegri stöðu. Í stað þess ætti að loka þeim á þeim hlutum sem hafa áhrif.
Ef ofangreindum reglum er ekki fylgt, munu söguleg gögn verða ónýt!
Tökum dæmi um gatnamót milli ríkisvegar með tvöfaldri akbraut og sveitarfélagavegar með einni akbraut eins og hér sést:
Mynd 87 sýnir dæmi um gatnamót milli ríkis- og sveitarfélagavega, sem gefur til kynna hver vegyfirvaldið er í gatnamótunum.
Ef stutta tengingin (sú sem er sýnd með rauðri strikalínu í myndinni hér að neðan) er algjörlega ábótavant í IRDB og er ekki sett inn af sveitarfélaginu, ætti Vegagerðin að skrá tenginguna. Mynd 88 sýnir tenginguna milli akbrauta.
Ábyrgð á afhendingu eiginleika til IRDB á stuttu tengingunni milli akbrauta er lýst með eftirfarandi reglum:
Vegyfirvald
Venjulega er Vegagerðin vegyfirvald ríkisvegarins (þótt sveitarfélagið geti verið vegyfirvald á sumum hlutum innan þéttbýlis). Vegyfirvald vísar frekar til svæða en til hluta alhæfðra í einvíð links. Í dæminu hér að ofan er algengt að yfirvaldið sem ber ábyrgð á báðum akbrautunum sé einnig yfirvald fyrir skyggða svæðið á myndinni hér að neðan.
Ef Vegagerðin er vegyfirvald fyrir stærri veginn með tvöfaldri akbraut, þá er eðlilegt að stutta millitengingin sé merkt af Vegagerðinni í IRDB sem Vegyfirvald = Ríki, jafnvel þó tengingin tákni hluta af tengivegi sveitarfélagsins. Aðalástæðan er sú að ef tengingin er mjög stutt, þá er líklegt að svæðið þar sem hún er staðsett sé hluti af stærri veginum með tvöfaldri akbraut.
Vegnúmer
Stutta millitengingin ætti að vera merkt með Vegyfirvald = Ríki, og henni ætti einnig að úthluta vegnúmeri (sama númeri og ríkisvegurinn). Þetta er gert til að tengingin verði grein.
Götunafn og önnur vegheiti
Ef sveitarfélagsvegurinn hefur götunafn, þá er það undir sveitarfélaginu komið að ákveða hvort stutta millitengingin sé hluti af götunafninu eða hvort götunafnið byrji við næsta link. Ef sveitarfélagsvegurinn heldur áfram hinum megin, ætti götunafnið að vera samfellt í gegnum gatnamótin. Sömu reglur gilda fyrir önnur vegheiti.
Yfirborðslag og vegbreidd
Afhent af vegyfirvaldinu fyrir stuttu millitenginguna. Tengingin, eða öllu heldur vegurinn sem samsvarar tengingunni, er að vissu leyti tilbúningur ef hún er mjög stutt. Ef breiddin er óþekkt má nota sömu breidd og á tengiveginum.
Virkni vegflokks
Afhent af vegyfirvaldinu fyrir stuttu tenginguna. Venjulega er virkni vegflokks sett á sama flokk og tengivegur sveitarfélagsins, en ef þetta er grein frá ríkisvegi má velja flokk sem er einum lægri en á aðalveginum.
Umferðarreglur
Afhent af viðkomandi ákvörðunaraðila í gegnum Samgöngustofu. Þessir eiginleikar eru því algjörlega óháðir því hver vegyfirvaldið er. Ef umferðarreglur vantar fyrir stuttu tenginguna, ætti að senda frávikaskýrslu til Samgöngustofu.
Jafnvel í hringtorgi sem er gatnamót milli ríkisvegar og sveitarfélagavegar koma upp viss landamæramál.
Afhending vegakerfis
Ef sveitarfélagið hefur góðan grunn fyrir staðsetninguna, afhendir sveitarfélagið rúmfræðina fyrir báða vegina, þar með talið hringtorgið. Samhæfing milli sveitarfélags og Vegagerðarinnar verður þó alltaf að eiga sér stað eins og venjulega! Ef til eru hönnunargögn afhendir sá sem hefur þau gögnin rúmfræðina.
Afhending eiginleika
Fyrir eiginleika getur verið flóknara að ákvarða hver ætti að afhenda þá. Fyrst þarf að ákvarða hver vegyfirvaldið er. Vísbending: Vegagerðin eða sveitarfélagið er yfirleitt vegyfirvaldið fyrir hringtorgið.
Vegyfirvald
Ákvarðað eins og nefnt er hér að ofan. Vegyfirvaldið afhendir eiginleikann Vegyfirvald.
Vegnúmer
Alltaf afhent af Vegagerðinni. Athugið að sumir linkarnir í hringtorginu eru hluti af umfangi vegnúmersins.
Virkni vegflokks
Afhent af vegyfirvaldi fyrir hringtorgið.
Götunafn og önnur vegheiti
Götunöfn eru afhent af sveitarfélaginu. Ef sveitarfélagsvegur byrjar eða endar í hringtorginu, ákveður sveitarfélagið hvort linkar í hringtorginu séu hluti af götunafninu. Sama regla gildir um önnur vegheiti.
Yfirborðslag og vegbreidd
Afhent af vegyfirvaldi.
Umferðarreglur
Afhent af viðkomandi ákvörðunaraðila í gegnum Samgöngustofu. Þessir eiginleikar eru því algjörlega óháðir því hver vegyfirvaldið er.
Ef fjórvegamót eru endurbyggð eða alhæfð úr eða í færð fjórvegamót, þarf að grípa til eftirfarandi aðgerða (hér er átt við litlar tilfærslur upp á um það bil 10 metra). Allir eiginleikar sem eru til eða ættu að vera til á stuttu „millitengingunni“ þurfa að vera uppfærðir þannig að umfang þeirra sé rétt. Þetta á við eiginleika sem geta breyst vegna hönnunar gatnamótanna, svo sem vegnúmer, götunafn og vegbreidd, sjá töflu hér að neðan. Vandamálið getur einnig komið upp í öðrum samhengi við ritstýringu á vegakerfi. Ef erfitt er að finna út raunverulegar aðstæður, er uppfærslan gerð á skematískan hátt eins og hér segir:
Skoðið eiginleikana á Link A á myndinni hér að neðan eins og hér segir:
| Eiginleiki | Regla um meðhöndlun |
|---|---|
| Vegstjórnandi | Eiginleikinn F1 er einnig beitt á hluta B. Eiginleikinn F2 er einnig beitt á hluta C. |
| Tilráðinn vegur fyrir hættulegan varning | |
| Virkni vegflokks | |
| Götunafn og önnur vegheiti |
Skoðið eiginleikana sem eiga að vera á hlutum B og C á myndinni hér að neðan eins og hér segir:
| Eiginleiki | Regla um meðhöndlun |
|---|---|
| Vegstjórnandi | Ef F1 og F2 eru eins, beitið sama eiginleika á hluta B og C. Annars skal aðlaga vegstjórnanda fyrir F1 og F2 þannig að hann gildi frá fjórvegamótum. |
| Vegnúmer | Vegnúmerið þarf að laga (athugið að vegnúmer eru aðeins í höndum Vegagerðarinnar). Þetta á við bæði óbreyttan veg og veginn sem nú er færður. |
| Virkni vegflokks | Athuga virkni vegflokks fyrir alla hluta í gatnamótunum. Ef B og C tengja þá tvo vegi sem hafa hæsta vegflokk, beitið sama vegflokki á B og C. Ef B og C eru utan við kafla með hæstu flokka, veljið „hæsta af þeim lægstu“ flokkum. |
| Götunafn og önnur vegheiti | Ef ekki er ljóst, ráðfærðu þig við vegstjórnanda fyrir ákvörðun. |
Skilyrði: Breyting hefur átt sér stað á vegarkafla, svo sem endurhönnun veglínu, tilkoma umferðarhnúta og hringtorga, viðbót miðjuhindrana eða bygging tvöfaldra akbrauta. Eftir breytingu í IRDB-samstilltu kerfi gætu nokkrir núverandi tengivegir verið ótengdir, þ.e. þeir eru ekki tengdir.
Kröfur: Tengja þarf núverandi tengivegi (annars verður ekki hægt að skipuleggja vegakerfið fyrir leiðarstýringu, til dæmis).
Lausn: Aflaðu nauðsynlegra gagna til að gera breytingar á tengivegunum. Grunnreglan er sú að sá aðili sem framkvæmdi endurbygginguna (venjulega Vegagerðin eða sveitarfélag) og hefur aðgang að hönnunargögnum ætti einnig að framkvæma breytinguna í IRDB.
Gerðu breytingar á tengivegunum.
Gættu þess að tengivegirnir séu tengdir!
Bættu við eiginleikum sem verða að vera skráðir samtímis vegakerfinu (eiginleikar sem mega ekki vanta á vegarkafla, á nýbættum köflum). Sumir þeirra má taka frá gamla vegarkaflanum, en margir verða að vera safnaðir upp á nýtt. Afhending verður að innihalda alla eiginleika sem þú sem birgir berð ábyrgð á.
Mynd 92 sýnir tengingu tengivegar við endurbyggingu.
Á myndinni hér að ofan má sjá hvernig það leit út fyrir endurbyggingu: Beygja með tengiveg í miðju sem kemur úr norðri.
Mynd 93 sýnir tengingu tengivegar við endurbyggingu.
Eftir endurbyggingu: Beygjan hefur verið sléttuð út, nýr viðmiðunarlinkur hefur verið bætt við (sá sem er þungmerktur) og beygjukaflanum hefur verið lokað. Gamli tengivegurinn er „hangandi í lausu lofti“ og hefur ekki verið tengdur.
Mynd 94 sýnir tengingu tengivegar við endurbyggingu.
Hér hefur verið búinn til nýr viðmiðunarlinkur í tómarúminu fyrir tengiveginn, og tengingin við litla „stubba“ hefur verið gerð á báðum endum. Ekki draga niður (leiðrétta) gamla tengiveginn að nýja veginum þar sem sagan yrði eyðilögð.
Reglur:
Fyrir alla viðmiðunarlinka verður að skrá upprunasögu. Þetta merkir að upprunasaga verður að vera til staðar fyrir hvernig gögn viðmiðunarlinks voru fengin og mögulega unnin. Þetta er gert með því að tengja alla viðmiðunarlinka við upprunaeiginleika – Uppruni viðmiðunarlinks. Sami upprunaeiginleiki getur verið tengdur við nokkra mismunandi viðmiðunarlinka, sem þýðir að margir viðmiðunarlinkar geta deilt sömu upprunasögu. Upprunasagan er lýst að hluta til af aðferð viðmiðunarlinksins.
Tilgangur þess að lýsa upprunasögunni er fyrst og fremst að gera gögnin rekjanleg, þ.e. að merkja þau þannig að ef upp koma frávik, þá megi auðkenna uppruna þeirra.
Fyrir frekari upplýsingar, sjá vörulýsingu gagna – Uppruni viðmiðunarlinks.
Bættu við tenglum hér